Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez władze Gminy Kozy. Do najważniejszych z nich należą:

• 1. • Strategia Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kozy na lata 2016-2026;

     • Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Kozy na lata 2021-2024;

     • Gminny Program Wspierania Rodziny dla Gminy Kozy na lata 2022-2024;

     • Gminny program osłonowy w zakresie dożywiania na lata 2019-2023;

     • Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy Kozy na lata 2022-2026;

     • Gminny program polityki zdrowotnej w zakresie profilaktyki zakażeń pneumokokowych w Kozach;

     • Gminny program polityki zdrowotnej w zakresie przeciwdziałania zakażeniom meningokokowym w Kozach.

Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.

Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2023 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Gminy Kozy związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. Niemniej, warto zauważyć, że wpływ na malejącą tendencję ma znacząco odznaczający się w 2022 r. poziom wydatków na wypłacone świadczenia wychowawcze („500+”), podczas gdy w 2023 r. w budżecie gminy wydatki na ten cel uległy znaczącemu zmniejszeniu, gdyż zadanie to przejął ZUS. Kluczowa część środków zrealizowanych przez gminę w 2022 r. dotyczyła również wypłaty dodatku osłonowego i węglowego dla mieszkańców oraz świadczeń społecznych związanych z udzielaniem pomocy obywatelom Ukrainy, podczas gdy w 2023 r. charakteryzowały się one znacznie mniejszą kwotą.

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka. 

Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy czy ustaw o dodatku węglowym, elektrycznym.

Obecna struktura organizacyjna Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia. 

Źródłem finansowania zadań realizowanych przez GOPS są: 

• dotacje celowe,

• dotacje własne,

• dotacje zlecone,

• Fundusz Przeciwdziałania COVID,

• Fundusz Pomocy, 

• Fundusz Solidarnościowy,

• Środki unijne finansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego .

W trakcie 2023 r. GOPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki oraz inne świadczenia ze źródeł zewnętrznych, np. w ramach programów "Posiłek w szkole i w domu", "Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej", "Opieka wytchnieniowa" czy "Opieka 75+". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej GOPS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne i działania środowiskowe, takie jak "Aktywna Integracja w Gminie Kozy", Projekt „Klub Seniora w Gminie Kozy” oraz prowadzenie Zespołu Interdyscyplinarnego czy organizacja i koordynowanie Punktu Konsultacyjnego.

Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2023 r.

• W 2023 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 86 rodzin, a niepieniężnymi 35 rodzin. 

• Pracę socjalną świadczono wobec 148 rodzin.

wybrane zadania realizowane w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny w 2023 r.

Od 01 stycznia 2023 r. do 31.12.2023 r. w budynku przy ulicy Krakowskiej 9a, prowadzone były zajęcia Placówki Wsparcia Dziennego. Program pracy z dziećmi realizowało trzech wychowawców. 

Placówka ściśle wywiązywała się z zadań ustawowych i statutowych. Głównym celem pracy placówki było zapewnienie dzieciom poczucia bezpieczeństwa, akceptacji, podniesienia poczucia własnej wartości, zaistnienia w grupie, także udzielanie pomocy w nauce i zagospodarowanie czasu wolnego poprzez terapię zajęciową. W ramach realizacji programu duży nacisk kładziono na zajęcia grupowe takie jak zajęcia z pedagogiki zabawy służące rozładowaniu emocji, uczące współpracy i udzielania sobie wsparcia, zajęcia z elementami psychodramy, zajęcia plastyczno-techniczne również z uwzględnieniem treści terapeutycznych np: diagnoza środowiska rodzinnego dziecka poprzez rysunek, zajęcia sportowe, kulinarne. 

Placówka starała się poprzez różnorodne formy zajęć sprzyjać rozwojowi dzieci i młodzieży oraz starała się zaspakajać ich potrzeby psychiczne. Placówka ściśle współpracowała z pedagogami ze szkół podstawowych, pracownikami GOPSu, asystentem rodziny, psychologiem, kuratorem społecznym, rodziną zastępczą oraz rodzicami. Kierownik Placówki Wsparcia Dziennego jest zastępcą przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego i bierze czynny udział w jego zebraniach. Zgodnie ze wskazówkami Powiatowej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej zawartymi w opiniach psychologiczno-pedagogicznych realizowaliśmy założenia i plan pracy z uczniami wymagającymi specjalnych potrzeb edukacyjnych. Rodziny, z których dzieci i młodzież uczęszczają do świetlicy, to rodziny, które większość swojego czasu poświęcają pracy i swojej samorealizacji. W rodzinach tych nie rzadko występuje problem uzależnienia, przemoc w rodzinie, oraz trudne sytuacje życiowe - nie są w stanie samodzielnie prawidłowo organizować procesu wychowawczego w domu, a klimat życia rodzinnego nie sprzyja prawidłowemu rozwojowi dziecka. 

Program pracy z rodziną kierowany był do rodzin naszych wychowanków i nie tylko ich, ponieważ do świetlicy zgłaszali się dorośli, których dzieci nie uczęszczają do naszej placówki, program obejmował swoim działaniem diagnozę, pomoc terapeutyczną, wychowawczą i socjalną skierowaną na dziecko, rodziców i całą rodzinę. Celem programu pomocowego było wsparcie i pomoc rodzinie w przełamaniu sytuacji kryzysowej. W działaniach pomocowych opieraliśmy się na potencjale rodziny starając się wzmocnić kompetencje społeczne i wychowawcze rodziców oraz wspierać dziecko w procesie rozwoju w oparciu o bazę specjalistów w zakresie diagnozy, wychowania, terapii i pracy socjalnej. Działania na rzecz dziecka i rodziny prowadzone były zarówno w oparciu o świetlicę, jak i środowisko. Organizowanie czasu wolnego poprzez zajęcia: taneczne, plastyczne, zajęcia terapeutyczne, gry i zabawy edukacyjne, gry i zabawy ruchowe, wycieczki turystyczno poznawcze. Realizacja powyższych form pracy opierała się na metodach pracy grupowej, indywidualnej, dramie - stymulacja ról, burza mózgów łańcuch skojarzeń, zabawy z chustą, pogadanki, rozmowy, projekcje filmów, praca z Internetem. Zajęcia prowadzone były w grupach zróżnicowanych pod względem wieku, temperamentu i zasobu doświadczeń. Dzieci mogły liczyć na wyrozumiałość względem ich problemów, akceptację i pomoc dostosowaną do potrzeb. Uczniowie uczucia swe mogli eksponować poprzez wypowiedzi słowne, plastyczne. Dostarczało im to wiele możliwości rozwijania własnego talentu, między innymi w konkursach plastycznych, zajęciach łączących ruch z muzyką (taniec), współzawodnictwie sportowym podczas gier i zabaw ruchowych. Dzieci uczestniczące w zajęciach miały zapewnioną pomoc w rozwiązywaniu problemów, z którymi się spotkały. Najczęściej były to niepowodzenia szkolne, konflikty rodzinne, problemy w nawiązywaniu kontaktów rówieśniczych, problemy z samoakceptacją i samorealizacją. Dzieci brały udział w różnego rodzaju zajęciach, dniach, uroczystościach i wycieczkach wyjazdowych. 

Kładziemy duży nacisk na edukację w placówce. Każde dziecko musi odrabiać zadane w szkole prace i brać udział w przygotowaniach do sprawdzianów i różnego rodzaju odpytywań w szkole. Prowadzone były korepetycje z wszystkich możliwych przedmiotów.

W okresie od stycznia do końca lipca w świetlicy odbyły się następujące wycieczki i wydarzenia:

• Wyjazdy do kina Helios w Bielsku-Białej na filmy: „ Szkoła magicznych zwierząt”, „Miracullum Biedronka i Czarny Kot”, „Rysiek Superwróbel”,

• Wycieczka do FUNZEUM w Gliwicach,

• Wycieczka do Teatru Banialuka w Bielsku-Białej na spektakl „Smoki” ,

• Dwie wycieczki do sali zabaw ZABAWOWO w Bielsku-Białej,

• Wycieczka do Parku Trampolin GOJUMP w Bielsku-Białej

• W dniach wolnych od nauki szkolnej organizowaliśmy piesze wyprawy – byliśmy nad „ Wilczym stawem”, w Kamieniołomie i na Hrobaczej Łące,

• Warsztaty przyrodnicze w koziańskim kamieniołomie prowadzone przez Fundację „Leśne Przebudzenie”,

• W okresie wakacyjnym byliśmy z wizytą u Pani Agnieszki Kamińskiej w Centrum Dogoterapii i Alpakoterapii „Serce psa i my. Dzieci miały zajęcia z konikami, alpakami i psami,

• Byliśmy na zajęciach z hipoterapii u Pani Ani Kaim, dzieci jeździły na konikach, bawiły się z kózkami i innymi zwierzętami,

• Odbyło się spotkanie z Panią dietetyk z Naturhouse Pania Anią Gawędą na temat zdrowego odżywiania,

• Warsztaty z „ Owady i spółka” z Bielska-Białej,

• Wycieczki piesze po terenie Gminy Kozy, odwiedziliśmy koziańskie place zabaw,

• Piknik z pieczeniem kiełbasek,

• Zajęcia sportowe na basenie w Centrum Widowiskowo Sportowym i sali do ping-ponga,

• Dyskoteki i zajęcia taneczne,

• Przeglądy filmowe przy pomocy projektora multimedialnego i wielkiego ekranu kinowego,

• Turniej piłkarzyków stołowych i turniej ping-ponga.

W placówce odbywały się cyklicznie warsztaty:

• Warsztaty plastyczno – techniczne, które prowadziła nasza wychowawczyni Marzena Chrobak-Pudełko,

• Dzieci brały udział w cyklicznym programie Profilaktyczno-Wychowawczym prowadzonym przez wyspecjalizowanych psychologów ze Stowarzyszenia Epsilon z Bielska-Białej,

• Cyklicznie mamy zajęcia z dogoterapii, odwiedza dzieci pies Wally ze swoją opiekunką Panią Moniką Kojder,

• Prowadzone były raz w miesiącu warsztaty muzyczne, które prowadził Pan Tomasz Kinecki, założyciel formacji „Walimy w kocioł”. Dzieci poznały rożne instrumenty, grały na nich. Poznawały techniki gry na perkusji,

• Stałym elementem zajęć w placówce są także warsztaty kulinarne gdzie pieczemy ciasta i ciasteczka oraz robimy różnego rodzaju sałatki,

• Duży nacisk kładziemy też na bezpieczeństwo dzieci, rozmawiamy o bezpiecznym zachowaniu się w drodze do szkoły i poza nią. Omawiamy zasady poruszania się po ulicy i chodniku. Zwracamy szczególną uwagę dzieci na niebezpieczeństwa, jakie mogą czyhać na dzieci w kontaktach z obcymi, omawiamy sposoby unikania ich.

W okresie od września do grudnia wsparliśmy dwie rodziny naszych dzieci chodzących do świetlicy zbiórką ubrań, środków czystości, jedzenia, opałem i meblami. W akcje włączyli się wszyscy rodzice naszych dzieci. Na koniec roku przygotowaliśmy drobne upominki i życzenia dla osób z którymi współpracowaliśmy i nas wspierały przez cały rok.

POMOC OBYWATELOM UKRAINY

• Wypłata jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł - dla 4 obywateli Ukrainy na łączną kwotę 1.200 zł.

• Zasiłki rodzinne dla obywateli Ukrainy - w sprawie świadczeń rodzinnych zgłosiło się 9 rodzin, zostały przyznane dla 2 rodzin i wypłacone na łączną kwotę 17.731 zł.

• Świadczenie pieniężne w wysokości 40 zł/doba na osobę za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia - dla 7 osób na kwotę 88.540 zł (51 wniosków).

• Dodatkowe zadania oświatowe związane z edukacją dzieci z Ukrainy.

Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki gminy w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże, szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, przede wszystkim ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.

Regularnym przedsięwzięciem realizowanym przez gminę były zadania określone w ramach programu rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniu uwzględniał on tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.

W ramach Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii sfinansowano: 

• w Szkole Podstawowej nr 1 w Kozach - zajęcia profilaktyczne „Tydzień Promocji Zdrowia”, wyjście do kina Gromady Zuchowej,

• w Szkole Podstawowej nr 2 w Kozach - Mistrzostwa Szkoły w szachach,

• w Szkole Podstawowej nr 1 w Kozach - zajęcia profilaktyczne ,,Debata” mające na celu uświadomienie zagrożeń wynikających z korzystania ze środków psychoaktywnych, przyjrzenie się przekonaniom normatywnym młodzieży i próbie ich modyfikacji (w zajęciach wzięło udział 76 uczniów z klas V) oraz warsztaty na temat „Zagrożenia związane z korzystania przez uczniów z nowych mediów, cyberprzemoc”. Profilaktyką objęto klasy III, IV, V – łącznie 201 uczniów,

• program profilaktyczno-wychowawczy „Epsilon”, którego zadaniem było zwiększenie umiejętności rozwiązywania konfliktów, niezależności wobec presji rówieśniczej oraz podniesienie własnej wartości (działaniem tym objęto Szkołę Podstawową nr 1 i 2 oraz Niepubliczną Szkołę Podstawową w Kozach),

• cykl zajęć dla uczniów Liceum Ogólnokształcącego w Kozach na temat pracy z emocjami, komunikacji w grupie i rozpoznawania zagrożeń w sieci oraz projekt profilaktyczny ,,Nie zmarnuj swojego życia”,

• dla 2 pedagogów szkolenie dla realizatorów rekomendowanego programu profilaktycznego UNPLUGGED mającego na celu ograniczenie używania substancji psychoaktywnych przez młodzież w wieku 12 - 14 lat (po przeszkoleniu kadry program będzie realizowany w wybranych klasach Szkoły Podstawowej nr 1 i 2 w Kozach),

• półkolonie profilaktyczne w dwóch tygodniowych turnusach w okresie wakacji - udział wzięło 20 uczestników, organizatorem półkolonii było Centrum Dogoterapii i Alpakoterapii ,,Serce psa i My” w Kozach,

• 7 tygodniowych turnusów zajęć sportowo-tanecznych i plastycznych pod nazwą „Z nami nuda się nie uda!” w Centrum Sportowo-Widowiskowym w Kozach w okresie ferii zimowych i wakacji – udział w zajęciach wzięło 255 dzieci i młodzieży,

• dofinansowano ,,Odlotowe wakacje z Orłem”, zajęcia odbyły się w ramach półkolonii organizowanych przez Ludowy Klub Sportowy ,,Orzeł” w Kozach – w zajęciach wzięło udział 70 uczestników,

• 3 szkolenia z obsługi Defibrylatorów AED, udzielenia pierwszej pomocy łącznie z działaniami profilaktycznymi dla mieszkańców Gminy Kozy,

• społeczności szkolne wzięły również udział w projekcie ,,Zajaki.pl - Każdy jest inny, każdy z nas jest wyjątkowy”, przeszkolono 8 grup nauczycieli uczących w szkołach łącznie 142 nauczycieli,

• dofinansowano Piknik Rodzinny z Pasją z elementami profilaktyki, który odbył się podczas wakacji w Parku w Kozach,

• zajęcia nauki pływania w Centrum Sportowo-Widowiskowym w Kozach dla 7 grup uczniów klas drugich Szkoły Podstawowej nr 1 i 2 w Kozach.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kozach w swoim budżecie posiadał środki na utrzymanie Punktu Konsultacyjnego - 18.046,06 zł, Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Kozach - 30.367,16 zł oraz na działania w ramach profilaktyki uniwersalnej, wskazującej i selektywnej – 141.745,57 zł. 

Całkowity koszt realizacji Programu wyniósł 190.158,79 zł.

Na rzecz ochrony zdrowia w 2023 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej. 

Dokładniejszy opis zadań zrealizowanych w ramach pożytku publicznego znajduje się w części raportu dotyczącej Współpracy z NGO.